Anna Orłowska Pompier, błoto, socrokoko
Po II wojnie światowej w Polsce przymusowo upaństwowiono wszystkie zamki i pałace. Rozpoczął się proces ich adaptacji do nowych funkcji. Właściciela zastąpili najemca i użytkownik, lecz fascynacja vie de château nie zniknęła. Przetrwała w dziwnym kontraście do ideologii, która podważyła rację bytu tych obiektów i przyczyniła się do ich dewastacji. Nowe państwo ludowe zawłaszczyło także symboliczny wymiar pałacu, budując na nim obraz swojego prestiżu. Zrodzony w powojennej malignie styl budownictwa zawierał w sobie zatem wiele sprzeczności. Nowoczesność i postępowość kłóciły się z historycznymi cytatami, potrzeba wznoszenia monumentalnych gmachów „oddających wielkość epoki” nijak się miała do potrzeb człowieka pracy. Opowieść osnuta wokół socrealizmu brzmi trochę jak baśń, podobnie jak historia budowy Nowej Huty, gdzie rozległe żyzne łąki nad Wisłą w ciągu paru lat zamieniono w utopię – „szczęśliwe miasto szczęśliwej przyszłości”. Jak w soczewce skupiają się tu skomplikowane mity i fantazje tamtej ideologii i tamtego czasu.
Anna Orłowska, która swój ostatni projekt (Futerał, 2018) poświęciła polskim pałacom, jako punkt wyjścia wystawy wybrała nowohucki „pałac dożów”, czyli centrum administracyjne niegdysiejszej Huty imienia Lenina. W tej nazwie, spontanicznie nadanej przez mieszkańców Nowej Huty, pobrzmiewa echo dawnych fantazji i utopii, ale też współczesna prawda o tej niezwykłej dzielnicy Krakowa. Obrosła w mity i legendy, stała się w ostatnich latach atrakcją turystyczną, coraz chętniej odwiedzaną przez zagranicznych miłośników peerelowskiej egzotyki. Orłowska sfotografowała „pałac dożów” oraz dworek Jana Matejki, stojący około kilometra dalej. Fizyczna bliskość tych budowli, należących do różnych epok, stała się pretekstem do zastanowienia nad mentalnym i formalnym pokrewieństwem sztuki największego polskiego pompiera z socrealizmem.
Projekt Anny Orłowskiej został przygotowany na zlecenie Miesiąca Fotografii w Krakowie 2019. Pomysł, by do udziału w Programie Głównym zaprosić artystów wizualnych, którzy przy wsparciu finansowym ze strony festiwalu zrealizują autorską interpretację tematu zaproponowanego przez organizatora, zrodził się w roku 2017. Od tamtej pory zespół MFK zaprasza wybranych twórców do współpracy, a jednocześnie zachęca ich do podjęcia tematu związanego z Krakowem i jego okolicą.
Projekt Pompier, błoto, socrokoko ma premierę w ramach Miesiąca Fotografii w Krakowie 2019 w Galerii Re w Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK. W poprzednich edycjach autorami prac byli Diana Lelonek (Liban i Płaszów – nowa archeologia, 2017) i Michał Łuczak (Wydobycie, 2018).
Anna Orłowska (ur. 1986 w Opolu) – ukończyła fotografię w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi oraz w Instytucie Twórczej Fotografii na Uniwersytecie Śląskim w Opawie. Laureatka stypendium Photo Global w School of Visual Arts w Nowym Jorku. Jej prace pokazywane były między innymi w: CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie, Exile Gallery w Berlinie, Panoptikon (Fotografins Hus) w Sztokholmie, na International Festival of Fashion and Photography w Hyères, w Musée de l’Elysée, w Aperture Foundation oraz w Fundació Joan Miró. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2010, 2013, 2017). Nominowana do nagrody Discovery na festiwalu Rencontres d’Arles 2015. W roku 2017 otrzymała Overseas Award na Higashikawa International Photography Festival. Współpracuje z galerią Wschód. Mieszka w Warszawie.
Łukasz Gorczyca Cztery złote obręcze
Miejsce:
Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, Galeria Re
ul. Lipowa 4
Wernisaż:
25.04.2019, 18.00
Czas trwania:
26.04–16.06.2019
wt.–nd. 11.00–19.00